มรดกพฤติกรรมจากพ่อแม่
สมัยที่อาจารย์กำลังเรียนวิชาครอบครัวบำบัด (family therapy)
จำได้ว่าอาจารย์ผู้สอนวิชาครอบครัวบำบัดเคยให้ทำเวิร์คช็อปอย่างหนึ่ง โดยให้นักศึกษาเขียนข้อดีและข้อเสียของพ่อแม่ตัวเอง จากนั้นก็ให้มาเล่าเรื่องราวในวัยเด็กของแต่ละครอบครัวให้ฟังในคลาส
จุดประสงค์หลักก็เพื่อเป็นการฝึกให้คำปรึกษา รวมไปการได้ศึกษาเทคนิคการแก้ปมปัญหาภายในชุดความคิด ส่วนผลพลอยได้ก็คือการจัดการกับปัญหาบางอย่างซึ่งอาจจะมีอยู่ภายในจิตใจของนักศึกษาแต่ละคนมีต่อครอบครัวของตัวเอง
พอถึงเวลาเวิร์คช็อปจริง นักศึกษาในคลาสแต่ละคนก็ทยอยออกมาเล่าเรื่องราวของตัวเอง (แน่นอนว่ารวมถึงตัวอาจารย์เองด้วย)
หลังจากเวิร์คช็อปจบลง อาจารย์ก็ค้นพบพบว่าความจริงแล้วตัวตนของเราก็ล้วนแล้วแต่เป็นกระจกสะท้อนพฤติกรรมของพ่อแม่ของตนทั้งสิ้น นิสัยของพ่อแม่ทั้งที่ชอบและไม่ชอบมันก็มาปรากฏอยู่ในตัวเราเองนี่แหละ ไม่ได้สูญหายไปไหนเลย
สำหรับเพื่อนๆ คนอื่นในคลาสก็ไม่ได้แตกต่างกัน
"ตัวตนของเราล้วนเป็นภาพสะท้อนมาจากพ่อแม่ของเราทั้งสิ้น" ไม่ว่าเราจะเคยชอบพฤติกรรมเหล่านั้นหรือไม่ก็ตาม
และเช่นเดียวกับลูกค้าของอาจารย์หลาย ๆ คนที่เข้ามารับการสะกดจิตบำบัดเพื่อเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของตน
หลายคนบางคนบอกว่าตนเองนั้นไม่ชอบเลยที่พ่อแม่เป็นคนเกรี้ยวกราด ชอบใช้ความรุนแรงกับลูกๆ และก็สัญญากับตัวเองเอาไว้อย่างแน่นหนามั่นคงว่า"ถ้าฉันมีลูกจะไม่ทำตัวแบบแม่ของฉันอย่างเด็ดขาด!"
แต่พอเอาเข้าจริงก็หนีไม่พ้นร่มเงาความรุนแรงที่เคยตั้งแง่รังเกียจกันเอาไว้อยู่ดี คือพอลูกดื้อนิดดื้อหน่อยกลายเป็นว่าอัญเชิญวิญญาณแม่มาสถิตในร่างตนซะอย่างงั้น
Herbert Spencer บิดาแห่งวิชาสังคมวิทยากล่าวเอาไว้ว่า "ข้อบกพร่องของเด็กสะท้อนให้เห็นถึงข้อบกพร่องของพ่อแม่" สะท้อนถึงความจริงอยู่บางประการที่พวกเราจำเป็นต้องตระหนักก็คือ
"ในพฤติกรรมของพ่อแม่บางอย่างที่ลูกไม่ชอบ บางทีมันก็มีข้อดีในตัวของมันเอง" และ
"ในพฤติกรรมของพ่อแม่บางอย่างที่ลูกชอบ บางทีมันก็มีข้อเสียในตัวของมันเช่นกัน"
แต่ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม "พฤติกรรมเหล่านี้จะส่งต่อไปยังลูกเสมอ" ตามธรรมชาติ ไม่ว่าจะโดยเจตนาหรือไม่ก็ตาม
โดยทั่วไปแล้วไม่มีพ่อแม่คนไหนไม่อยากให้ลูกได้ดีหรอก (ส่วนที่ไม่อยากก็คงมีอยู่บ้างตามมุมมืดของสังคม) แต่ขอให้มั่นใจเถอะว่า ลูกจะดีได้แค่ไหนนั้นล้วนอยู่ที่ตัวพ่อแม่เองด้วยว่าทำตัวดีและเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูกได้มากน้อยเพียงไร
เพราะว่าพ่อแม่คือแม่พิมพ์แรกของลูกทุกคนเสมอ